Przemoc w Jerozolimie: Sytuacja izraelsko-palestyńska, wyjaśniona

Reklama

czw., 05/13/2021 - 22:34 -- MagdalenaL

Ostatnie akty przemocy są następstwem miesiąca rosnącego napięcia, choć konflikt między Izraelem a Palestyńczykami trwa od dziesięcioleci.

Jakie były początki konfliktu?

Wielka Brytania przejęła kontrolę nad obszarem znanym jako Palestyna po tym, jak panujące nad tą częścią Bliskiego Wschodu Imperium Osmańskie zostało pokonane w I wojnie światowej.

Tereny te były zamieszkane przez mniejszość żydowską i większość arabską.

Napięcie między tymi dwoma narodami wzrosło, gdy społeczność międzynarodowa powierzyła Wielkiej Brytanii zadanie utworzenia w Palestynie "domu narodowego" dla ludności żydowskiej.

Dla Żydów była to ich rodowa ojczyzna, ale palestyńscy Arabowie również rościli sobie prawa do tej ziemi i sprzeciwiali się temu posunięciu.

W latach 20-tych i 40-tych liczba Żydów przybywających do Palestyny rosła, wielu z nich uciekało przed prześladowaniami w Europie i szukało ojczyzny po Holokauście II wojny światowej.

Wzrosła też agresja między Żydami i Arabami, a także przeciwko rządom brytyjskim.

W 1947 roku ONZ przegłosowało podział Palestyny na oddzielne państwa żydowskie i arabskie, z Jerozolimą jako miastem międzynarodowym.

Plan ten został zaakceptowany przez przywódców żydowskich, ale odrzucony przez stronę arabską i nigdy nie został zrealizowany.

Powstanie Izraela i "katastrofa”

W 1948 roku, nie mogąc rozwiązać problemu, brytyjscy władcy odeszli, a przywódcy żydowscy ogłosili powstanie państwa Izrael.

Wielu Palestyńczyków sprzeciwiło się i wybuchła wojna. Wojska z sąsiednich krajów arabskich dokonały inwazji.

Setki tysięcy Palestyńczyków uciekło lub zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, co Palestyńczycy nazywają Al Nakba, czyli "Katastrofą".

Zanim walki zakończyły się zawieszeniem broni w kolejnym roku, Izrael kontrolował większość terytorium.

Jordania zajęła tereny, które stały się znane jako Zachodni Brzeg, a Egipt okupował Strefę Gazy.

Jerozolima została podzielona między siły izraelskie na zachodzie i jordańskie na wschodzie.

Ponieważ nigdy nie doszło do porozumienia pokojowego, a każda ze stron obwiniała drugą, w następnych dziesięcioleciach wybuchło więcej wojen i konfliktów.

W kolejnej wojnie w 1967 roku Izrael zajął Wschodnią Jerozolimę i Zachodni Brzeg Jordanu, jak również większość syryjskich Wzgórz Golan, Strefę Gazy i egipski półwysep Synaj.

Większość palestyńskich uchodźców i ich potomków mieszka w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu, a także w sąsiedniej Jordanii, Syrii i Libanie.

Ani oni, ani ich potomkowie nie otrzymali od Izraela pozwolenia na powrót do swoich domów - Izrael twierdzi, że to przytłoczyłoby kraj i zagroziło jego istnieniu jako państwa żydowskiego.

Izrael nadal okupuje Zachodni Brzeg i chociaż wycofał się ze Strefy Gazy, ONZ nadal uważa ten kawałek ziemi za część terytorium okupowanego.

Izrael twierdzi, że cała Jerozolima jest jego stolicą, podczas gdy Palestyńczycy twierdzą, że Wschodnia Jerozolima jest stolicą przyszłego państwa palestyńskiego. Stany Zjednoczone są jednym z tylko kilku krajów, które uznają roszczenia Izraela do całego miasta.

W ciągu ostatnich 50 lat Izrael wybudował na tych terenach osiedla, w których mieszka obecnie ponad 600 000 Żydów.

Palestyńczycy twierdzą, że są one nielegalne w świetle prawa międzynarodowego i stanowią przeszkodę na drodze do pokoju - ale Izrael temu zaprzecza.

Co się teraz dzieje?

Napięcia między Izraelem a Palestyńczykami mieszkającymi we Wschodniej Jerozolimie, Gazie i na Zachodnim Brzegu są często wysokie.

Gaza jest rządzona przez palestyńską grupę bojowników zwaną Hamas, która wielokrotnie walczyła z Izraelem. Izrael i Egipt ściśle kontrolują granice Strefy Gazy, aby uniemożliwić Hamasowi dostęp do broni.

Palestyńczycy w Gazie i na Zachodnim Brzegu mówią, że cierpią z powodu działań i restrykcji Izraela. Izrael twierdzi, że działa jedynie w celu ochrony przed palestyńską przemocą.

Sytuacja nasiliła się od początku świętego miesiąca muzułmańskiego Ramadanu w połowie kwietnia 2021 r., z nocnymi starciami między policją a Palestyńczykami.

Groźba eksmisji niektórych palestyńskich rodzin we Wschodniej Jerozolimie również wywołała rosnący gniew.

Jakie są główne problemy?

Istnieje szereg kwestii, co do których Izrael i Palestyńczycy nie mogą dojść do porozumienia.

Należą do nich: co powinno się stać z palestyńskimi uchodźcami, czy osiedla żydowskie na okupowanym Zachodnim Brzegu powinny pozostać czy zostać usunięte, czy obie strony powinny podzielić się Jerozolimą oraz - co może być najbardziej skomplikowane - czy obok Izraela powinno powstać państwo palestyńskie.

Rozmowy pokojowe toczą się z przerwami od ponad 25 lat, ale jak dotąd nie udało się rozwiązać konfliktu.

Co czeka nas w przyszłości?

Krótko mówiąc, w najbliższym czasie sytuacja nie ulegnie zmianie.

Najnowszy plan pokojowy, przygotowany przez Stany Zjednoczone, kiedy prezydentem był Donald Trump - nazwany przez izraelskiego premiera Benjamina Netanjahu "umową stulecia" - został odrzucony przez Palestyńczyków jako jednostronny i nigdy nie wszedł w życie.

Każdy przyszły układ pokojowy będzie wymagał zgody obu stron na rozwiązanie złożonych kwestii.

Dopóki to nie nastąpi, konflikt będzie trwał.

Autor: 
Newsbeat / tłum. Karolina Schittko

Reklama